KUCHING: Tukang sabak Iban ti tebilang Siah Tutong, 74, udah ngayan sereta ngangkatka adat enggau jalai pengidup asal bansa kitai Iban iya nya nyabakka orang ti mati, ngena Sabak Sinu Ngenang ba renggat dunya.
Siah, kena 13 nyentuk 25 September 2016 bisi dianjung Yayasan Tun Jugah ti bechairmanka Tan Sri Leonard Linggi Jugah ngambi bagi ba pengawa mantaika leka sabak sereta chara nyabakka orang mati, ti diatur di New York.
Iya madahka diri temegah ati laban udah mai sereta mandangka adat enggau chara pengidup asal Iban ngagai dunya begulai enggau lebih 25 iku tukang sabak ari serata dunya.
Taja pan tuju atur pengawa di New York dikena ngayan sereta ngangkatka adat enggau chara pengidup asal Iban ngagai renggat antarabansa, tang Siah enda empelitaka adat enggau jalai pengidup asal Iban nya, nyabakka orang ke mati.
“Aku chukup gaga ati laban sabak kitai udah dikelala dunya. Sabak ke dibai aku ngagai New York iya nya Sabak Sinu Ngenang, lalu baka maya dikangau nyabak di menua kitai, maya nyabak kin (New York) aku pan bisi mai piring.
“Maya ke nyabak tu kitai enda tau sebarang, nya alai maya kin ari nya aku endang bisi mai piring. Kebuah aku ngena Sabak Sinu Ngenang laban enggai nyadi mai Sabak Bangkai laban nadai orang ke mati ditunga. Enti Sabak Bangkai enda tau enda bisi bangkai ditunga, pia mega Sabak Lumbung patut bisi gambar orang ke dilumbung ditunga maya nyabak.
“Tu keterubah endar aku nyabak di menua tasik, lalu sekali agi ila ba pun bulan Jun 2017 aku dibai Yayasan Tun Jugah ke London ngulu renggat kedua pengawa ngayanka adat enggau jalai pengidup asal Iban lebuh nyabakka orang mati,” ku iya lebuh dikerandau Utusan Borneo ba Opis Yayasan Tun Jugah ditu, apin lama.
Siah ke dianjung Yayasan Tun Jugah ke New York disempulang Kurator Muzium Yayasan, Janet Rata Noel, begulai enggau lebih ari 25 iku pesereta tauka tukang sabak ari menua baka Ghana, India, USSR, Kyrgystan, Azerbaijan, Armenia, Columbia, China, Finland, Kenya, Bhutan, Ecuador, Greece, Venezuela enggau Romania, ti ngambi bagi dalam pengawa nya.
Pengawa nyabak nya fokus ngagai profesionalisme dikena ngayanka penyinu ati ari sukut antropologi enggau mai tebangkar main asal bekunsika penyelai chara nyabakka orang mati.
Pengawa nyabak nya nya ditengkebang seiku orang seni Amerika, Taryn Simon, nengah kerejasama Dr Ida Nicolaisen, ti kala nyadi mandal chairman Forum Tetap Pertubuhan Bangsa Bersatu pasal isu Bansa Asal.
Pengawa nya diatur sereta dipelanja Park Avenue Armoury, iya nya sebuah institusyen seni ti enda ngambi untung di New York City.
Kelimpah ari nya Siah ti asal ari Rumah Nabau, di Entawau, Baleh, Kapit, lebuh ditanya peneleba iya nyadi tukang sabak,iya madahka diri udah bepeneleba 13 taun nyadi tukang sabak.
Dalam timpuh 13 taun nya, iya dikangau orang nyabak enda ngira sekalika nya di nengeri tu empu tauka di Semenanjung Malaysia.
Berebak enggau tu iya madahka pengirau ati diri meda pengawa nyadi tukang sabak majak punas sereta enda dikemeratka rebak baru.
“Nyabak tu, aku belajar ari menyadi aku niang Limau. Niang ti ngansak sereta meransang aku belajar nyabak. Berindik ari nya dalam timpuh tujuh hari bejurut aku belajarka chara enggau leka sabak, lalu ba hari kelapan aku udah nyabak.
“Tang diatu orang ke biak nadai ati deka belajar nyabakka orang mati. Bala uchu nadai nampung, enggai diajar. Nadai orang nampung mih tu ila, putus tali perau,” ku iya ti bisi dua iku anak, 12 iku uchu enggau 9 iku ichit.
Nambahka nya, lebuh ngenang pasal upah nyabakka orang mati di rumah panjai, Siah madahka upah ti diberi nyengkaum duku enggau sarung, kain belambar, tajau sigi, manuk siku, pinggai enggau utai bukai ke patut.
Nyema semua barang nya enda dibai ku iya, ulih diganti upah ngena mata duit RM400.
Mensia mayuh ti deka begunaka tukang sabak tu tau telefon ngagai iya ba lumur 014-5887384.